Julian Assange önderliğindeki WikiLeaks organizasyonu, ABD Dışişleri Bakanlığı ve dünya genelindeki ABD büyükelçilikleri arasındaki ayrıntılı yazışmalardan oluşan 251.287 gizli belgenin bir önbelleğini elde etti ve belgeleri yayınladı. Belgeleri beş büyük gazetenin (El País, Le Monde, Der Spiegel, The Guardian ile The New York Times) desteği altında dağıttı ve ilk 220 diplomatik belge 28 Kasım 2010 tarihinde yayımlandı.123 Belgelerin yaklaşık 100 bini "hizmete özel" (confidential), 15 bini "gizli" (secret) olarak sınıflandırılırken, "çok gizli" (top secret) sıfatını taşıyan hiçbir belge yayınlanmadı. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın toplam 270 büyükelçilik ve konsolosluklarla günlük yazışmalarına dayanan belgeler içinde Washington'dan sonra 7918 belge ile en fazla belge ABD Ankara büyükelçiliği tarafından hazırlananlardan oluşmaktadır. Belgelerin çoğu, ABD ile Orta Doğu ülkeleri arasındaki diplomatik ilişkilere dayanmaktadır.4 WikiLeaks, birkaç ay içinde aşamalı olarak belgelerin tamamını yayımlamayı planlamaktadır.5
28 Kasım günü belgelerin planlanan açıklanmasına bir saat kadar kala, WikiLeaks bir dağıtık hizmet aksatma saldırısına uğramakta olduğunu açıkladı;6 fakat belgelerin yine de dünyaya duyurulacağını söyledi.7
Belgelerin açıklanmasıyla birlikte Wikileaks ve en yetkili ismi Julian Assange üzerindeki maddi ve manevi baskılar arttı. Wikileaks sitesi sürekli olarak saldırılara maruz kaldı ve site alan adı ve sunucusuyla ilgili sorunlar yaşadı.8 PayPal, Amerikan hükûmetinden gelen baskı iddialarıyla Wikileaks'in hesabını dondurarak bağışları engelledi.91011 MasterCard ve Visa da Wikileaks'e para akışının önünü kesti.1213 Jullian Assange hakkında tecavüz suçlamasıyla Interpol tarafından kırmızı bülten çıkartıldı ve Londra'da gözaltına alındı.1415 9 gün tutuklu kalan Assange, kefaletle serbest bırakıldı.16 11 Nisan 2019 da tekrar tutuklandı.17
ABD Dışişleri Bakanlığı'nın toplam 270 büyükelçilik ve konsolosluklarla günlük yazışmalarına dayanan belgeler içinde Washington'dan sonra 7918 belge ile en fazla belge ABD Ankara büyükelçiliği tarafından hazırlananlardan oluşmaktadır.
"Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu çok tehlikeli ve deli."88 Eric Edelman: "Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Davutoğlu'nu 'çok tehlikeli' olarak değerlendiriyor."89
Recep Tayyip Erdoğan Ankara'nın dışındaki siyasetten pek anlamıyor ve etrafı şakşakçı ve derinlikten yoksun danışmanlarla çevrili.90 Mükemmeliyetçi, işkolik bir yapıya sahip.91
"Recep Tayyip Erdoğan, karizmatik ve halkla güçlü bir bağı mevcut. Olağanüstü bir yüz hafızası var ve ülke çapındaki binlerce partiliyi ismen tanıyor."92
Türkiye Avrupa Birliği'ne hiçbir zaman üye olamayacak. Bunun sebebi yüksek nüfus, din ve birlik sınırlarının Irak ve İran gibi ülkelere kadar ulaşacak olması. Buna rağmen AB, Türkiye'den Gümrük Birliği, enerji konuları ve NATO-AB güvenlik ortaklığı gibi konularda faydalanmak için üyelik sürecini sürekli diri tutmaya çalışıyor. İtalya Dışişleri Bakanı Franco Frattini, Türkleri AB ve İran arasında ikili oynamakla suçluyor.9394
Türkiye, Pakistan'ın ricası üzerine Hindistan'ı uluslararası bir zirveye çağırmadı.959697
Eski Danimarka Başbakanı Anders Fogh Rasmussen, Türkiye'nin NATO Genel Sekreterliği konusunda kendisine karşı tutumundan vazgeçmesi durumunda Roj TV'nin Danimarka'daki faaliyetlerini durduracağına söz verdi.98
Recep Tayyip Erdoğan, dostu Cihan Kamer'in Savk Elektrik adlı şirketine EPDK'dan onay verilerek İran'dan elektrik almasının yolu açıldı.99 TÜPRAŞ'ın özelleştirilmesinden "doğrudan" çıkar sağladı.100 Recep Tayyip Erdoğan'ın Antalya Belediye Başkanı'ndan ricası üzerine tramvay hattı inşaatı ihalesi Sadık Albayrak'a verildi.101
John Kunstadter: "Kürşat Tüzmen eski MHP'li ve her türlü avantaya açık."102
Faruk Özak, Trabzonspor'un daha iyi oyuncular alabilmesi için Recep Tayyip Erdoğan aracılığıyla örtülü ödenekten kulübe para aktardı.103
Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev: "24 Nisan Dağlık Karabağ sürecinin yanı sıra Türkiye - Ermenistan normalleşme sürecinin üzerinde Demokles'in kılıcı gibi sallanıyor." İlham Aliyev'in aynı zamanda mevcut AKP hükûmetini hiç haz etmediği ve Rusya ile Azerbaycan arasındaki enerji anlaşmalarının Türkiye'nin bir enerji merkezi olmasını engellemek için yapıldığı dile getiriliyor.104105
2004 yılında ABD'nin Ankara Büyükelçisi Eric Edelman tarafından kaleme alınan rapora göre AKP hükûmetinden bazı kişiler yolsuzluklara karışıyor.106107108
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Londra'daki bir grup yatırımcıdan Doğan Holding'e ait hisselerini satmalarını istedi.109
Amerikalı diplomat John Kunstadter: "Abdülkadir Aksu'nun Kürt yanlısı olması, eroin kaçakçılığı bağlantıları, 20 yaş altı kızlara olan düşkünlüğü ve oğlunun açık mafya ilişkileri onu kabinede zayıf bir halka haline getiriyor."110
Belgelerden birinde 'Füze Savunma Kalkanı' için kulis yapmaya Türkiye'ye gelen bir diplomat ABD konsolosluğu tarafından “Hükümetin, herhangi bir füze savunma programının özel olarak İran’a karşı ve bariz biçimde İsrail’ı destekleme amaçlı olmadığını açıkça gösterebilmeli.” diye tembihleniyor.111 Sistemin NATO komutasında olduğunun Türk yöneticilere bildirilmesinin gerekli olduğu'nun altı çizilirken, Rusya ve İran’ın füze kalkanına tepki gösterebileceği ve Ankara hükümetinin zor durumda kalabileceği belirtiliyor. Rapor şöyle devam ediyor: "Türk hükümeti, bazı önemli sonuçlar aldığımız, nükleer silahların yayılmasını önleme çabalarımızda güçlü bir ortaktır. Politik olarak, Türkiye kendini İran ile bizim ve Rusya’nın durduğu yerde konumlandıracak. Sıkıştırılır ve zorlanırsa, bizim yanımıza kayacak."112113
Belgelere göre ABD Ankara Büyükelçisi Eric Edelman'ın talebi üzerine Yeni Şafak gazetesi genel yayın danışmanı Fehmi Koru aynı gazetede yazan İbrahim Karagül'ün görevden alınması için gazete yönetimine baskı yapsa da başarılı olamamıştır.114115
Aralık 2011'de Alman Die Welt gazetesi 8 Haziran 2006 tarihli wikileaks belgesine dayanarak, Türk hükümetinin 2002-2006 yılları arasında, Amerikalı Merkezi Haberalma Teşkilatının (CIA) terör zanlılarını taşıdığı tartışmalı uçuşlarına izin verdiğini" ileri sürdü. Yakalanan İslamcı terör zanlılarını ABD hukukunun gözaltında olan kişilere tanıdığı savunma haklarından yararlanmasını engellemek için, sorgulamalar uçaklarda ve gizli üslerde yapılmış, işkenceye varan teknikler kullanılmıştı. Telegraf dönemin ABD Büyükelçisi Ross Wilson tarafından yazılmış ve telgrafa göre 2002-2006 yılları arasında CIA uçakları, 24 kez İncirlik üssünü kullandı. Fakat bu izin, 2006 Şubat ayında Türk tarafınca sessiz bir şekilde iptal edildi. 'Die Welt' gazetesi haberinde Türkiye'nin operasyonlarda bizzat rol almadığı ama uçuşlar için topraklarını kullandırmasının kamuoyu baskısından çekindiği için gizlediğine işaret edildi. Dönemin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Namık Tan'ın söz konusu uçuşları yalanladığı belirtilmiş.116117118119120121
28 Ekim 2008 tarihli bir belgede ABD'nin Ankara büyükelçisi Ross L. Wilson'ın, Özgür Gündem gazetesinin PKK çizgisinde yayın yaptığına dair ifadeleri yer aldı.122
:* 2004 yılında o zaman kardinal olan Joseph Ratzinger, Avrupa Birliği anayasasında Hristiyanlık dininin birliğin ortak değeri olarak yazılması çabaları çerçevesinde, Türkiye'nin AB'ye tam üye olmak yerine AB dışında tutularak birlikle özel bir tür ilişki kurmasını yeğlediğini belirtiyor.124
:* Avrupa'da düşüşe geçen Katoliklik inancına bağlılığı artırmak için yoğun Katolik nüfusa sahip olan Polonya'nın Avrupa Birliği içindeki öneminin artırılması isteniyor.
:* Latin Amerika'da Venezuela lideri Hugo Chavez'in etkisinin kırılmasına çaba gösteriliyor.
:* 2007 yılında İran Körfezi'nde İran Silahlı Kuvvetleri tarafından esir edilen İngiliz askerlerinin serbest bırakılmasında Vatikan'ın arabuluculuk ettiği belirtiliyor.125
Bulunduğu Londra kentinde hakkındaki tecavüz suçlamalarından ötürü ifade vermeye gittikten sonra tutuklanan WikiLeaks kurucusu Assange 9 gün hapis yattıktan sonra İsveç hükûmetinin karşı çıkmasına rağmen kefaletle serbest bırakılır.136
ABD Silahlı Kuvvetleri personeli olan Er Bradley Manning, gizli belgeleri WikiLeaks'e sızdırmak suçundan tutuklandığı 2010 yılı Haziran ayından beri yargılanmayı bekliyor. Hakkında 52 yıl hapis cezası istenen asker tutuklu bulunduğu Virginia'daki bir askeri üs cezaevinde hücrede tutulmaktadır. Yakınlarının ifadelerine göre maruz kaldığı tutum nedeniyle fiziksel ve ruhsal bir çöküntü içindedir.137 Tek başına tutulduğu hücresinden avukatı David Coombs aracılığıyla 11 sayfalık bir açıklama gönderen Manning, intihar etmesine karşı önlem adı altında her gece elbiselerinin, gözlüğünün alındığını ve gardiyanlar tarafından aşağılanmaya maruz kaldığını bildirmiştir.138 Askeri davanın 16 Aralık 2011 tarihinde görüleceği bildirilmiştir.139 18 Ocak 2017 yılında Obama tarafından affedildi.
Orijinal kaynak: amerika birleşik devletleri diplomatik belge sızıntısı. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Although the New York Times said "we did not get the documents directly from WikiLeaks" but from an anonymous intermediary. NYT worked ‘several weeks’ on leaked cables; WikiLeaks wasn’t direct source for docs ↩
News.com.au |erişimtarihi=29 Kasım 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20101130145728/http://www.news.com.au/breaking-news/australia-on-wikileaks-cablegate/story-e6frfku0-1225962577460 |arşivtarihi=30 Kasım 2010 |ölüurl=hayır }} ↩
11 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 12 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
13 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 13 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
12 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 14 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
15 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 16 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
20 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 21 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
24 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 25 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
Asıl yazışma metni 25 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
21 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 22 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
10 Aralık 2010 tarihli Prensa Latina haberi 11 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
9 Aralık 2010 tarihli El Cezire haberi 9 Artalık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
17 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 18 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
23 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 24 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
16 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 17 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
10 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 11 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
WikiLeaks: Dagan wanted to topple Iranian regime ; Ynet News. 28 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir. ↩
Saudi king urged U.S. to attack Iran: WikiLeaks ; Reuters. 28 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir. ↩
5 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 6 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
8 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 9 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
13 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 13 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
10 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 11 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
10 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 11 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
10 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 11 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
18 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 19 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
9 Aralık 2010 tarihli Yiğit Günay imzalı soL haberi 9 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
15 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 16 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
17 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 19 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
19 Aralık 2010 tarihli Yiğit Günay makalesi soL 19 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
17 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 18 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
7 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 9 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
18 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 19 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
9 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 11 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
8 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 9 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
10 Aralık 2010 tarihli CNN Türk haberi 11 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
17 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 18 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
15 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 16 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
10 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi 11 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
17 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 18 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
24 Aralık 2010 tarihli Yedioth Ahronoth haberi 24 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
24 Aralık 2010 tarihli soL haberi 24 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
24 Aralık 2010 tarihli Birgün haberi 24 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
16 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 17 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
05ANKARA3199, CABINET SHUFFLES AND THE LONG SQUEEZE: PM ERDOGAN ↩
15 Ocak 2011 tarihli soL haberi 15 Ocak 2011 tarihinde erişilmiştir ↩
24 Aralık 2010 tarihli soL haberi 24 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
24 Aralık 2010 tarihli Birgün haberi 24 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
2 Deutsche Welle (Alman uluslararası haber portalı), Wikileaks: Türkiye, CIA uçuşlarına izin verdi, 17.01.2011 ↩
3 Euractiv - AB haber ve politika portalı, 17.01.2011, Wikileaks'ten son bomba: Türk hükümeti terörist taşıyan CIA uçuşlarına izin verdi ↩
4 Haberturk, 17.01.2011, Türkiye 2002-2006'da CIA uçuşlarına izin verdi ↩
5 Hürriyet, 17.01.2011, Türk hükümeti CIA uçuşlarına izin verdi ↩
6 'Die Welt' gazetesi, 17.01.2011, Türkei duldete geheime Gefangenentransporte der CIA ↩
10 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 11 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
10 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 11 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
10 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 11 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
9 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 9 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
18 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 19 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
3 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 19 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
10 Aralık 2010 tarihli BBC haberi 13 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
17 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 17 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
16 Aralık 2010 tarihli The Guardian haberi 17 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir ↩
11 Mart 2011 tarihli The Guardian haberi 11 Mart 2011 tarihinde erişilmiştir ↩
22 Kasım 2011 tarihli BBC haberi 22 Kasım 2011 tarihinde erişilmiştir ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page